موسيقي فقط پيانو و ويولن نيست، موسيقي‌دان هم فقط موزارت نيست! ما به عنوان يك ايراني واقعا بايد راجع به موسيقي سنتي و دستگاه‌هاي موسيقي ايراني نيز اطلاعاتي داشته باشيم. خوشبختانه اطلاعات كاملي راجع به موسيقي كلاسيك و سنتي ايراني در دسترس است.
شايد آن دوران كه چنگيزخان مغول اكثر كتاب‌هاي تاريخي فارسي‌زبانان را آتش زد، كسي نبود كه به فكر چاره باشد. اما خوشبختانه ما در تاريخ يك اميركبير داريم كه هنر موسيقي در ايران را نجات داده است. درست زماني كه هيچ كس موسيقي سنتي ايراني را جدي نمي‌گرفت، علي اكبرخان خان فراهاني تا گوشه هاي مختلف را در قالب هفت دستگاه و پنج آواز جمع‌آوري كرد و به نظم در آورد. درست به همين ترتيب، موسيقي دستگاهي ايراني يا موسيقي سنتي ايراني پايه‌گذاري و شناخته شد.
موسيقي سنتي ايراني
در بالا به طور مختصر به اين نكته اشاره كرديم كه موسيقي سنتي ايراني، به لطف چه كسي و چگونه شناخته شده است. موسيقي سنتي ايراني كه از آن به عنوان «موسيقي دستگاهي» نيز ياد مي‌شود، شامل دستگاه‌ها، آواز‌ها، گوشه ها و … است. اين موسيقي ساليان سال است كه در ميان مردم ايران رواج دارد و حتي روي موسيقي اصيل كشورهايي چون افغانستان، پاكستان، آذربايجان، ارمنستان، تركيه و يونان نيز تاثير گذاشته است. اما دستگاه در موسيقي ايراني چه معنايي دارد؟
دستگاه در موسيقي ايراني
حتي اگر بر خلاف اصرار ما، به موسيقي سنتي ايراني توجهي نشان ندهيد، نام دستگاه موسيقي به گوشتان خورده است. شايد با خودتان بپرسيد كه آيا كسي هست با كلامي ساده به ما راجع به اين دستگاه‌ها توضيح دهد؟ ما در ادامه قرار است همين امر شما را به واقعيت تبديل سازيم.
اگر بخواهيم با زباني بسيار ساده دستگاه را به شما معرفي كنيم، بايد بگوييم كه هر دستگاه از تعدادي گوشه كه بترتيب معيني پشت سر هم قرار گرفته اند تشكيل شده است.هر دستگاه كوك مخصوص بخود را دارد. گوشه ها در حقيقت، ملودي هاي كوتاهي هستند كه شما در يك ساز و اواز يا تكنوازي يك ساز ايراني معمولا مي شنويد. مجموعه گوشه ها در كنار هم شالوده يك «دستگاه» را پديد مي‌آورند. حالا كه با مفهوم دستگاه در موسيقي ايراني آشنا شديم، بهتر است راجع به انواع آن نيز اطلاعاتي به دست بياوريم.
انواع دستگاه‌هاي موسيقي سنتي
دستگاه شور
شايد قسمت زيادي از قطعات موسيقي ايراني مثل تصنيف ها چهارمضراب ها و … بر اساس اين دستگاه ساخته شده است،اين دستگاه را مي‌توان يكي از بزرگترين دستگاه‌هاي موسيقي ايراني به شمار آورد. بسياري از ترانه هاي موسيقي نواحي ايران در كوك هايي معادل شور اجرا مي شوند.
دستگاه سه‌گاه
اين دستگاه را مي‌توان يكي از كهن ترين دستگاه هاي موسيقي ايراني ناميد و بنظر تبار كهن تري نسب به ساير دستگاه ها دارد.
دستگاه چهارگاه
مخصوص سحرخيزها است و به صبح تعلق دارد. قطعا شما نيز يكي از آن‌ها را در خانه‌ي پدربزرگ يا از راديو شنيده‌ايد. پس اگر صبح‌ها احساس خستگي و كسلي مي‌كنيد، به جاي اينكه قهوه بخوريد، آهنگ‌هاي ساخته شده توسط دستگاه چهارگاه را گوش دهيد تا خواب از سرتان بپرد.
دستگاه همايون
معمولا انسان‌ها يك خصيصه‌ي مشترك دارند. وقتي ناراحت مي‌شوند، آهنگ غمگين گوش مي‌دهند كه حالشان خراب‌تر شود و اشك خودشان را درمي‌آورند. جدا از اينكه اين حركت واقعا يك نوع خود‌آزاري به شمار مي‌رود، اما آهنگ‌هاي دستگاه همايون مخصوص همين مواقع است. موقع ناراحتي آهنگ‌هاي دستگاه همايون را گوش دهيد تا با اشك‌هايتان سيلي راه بيندازيد.
دستگاه ماهور
برخلاف دستگاه همايون، آهنگ‌هاي ساخته شده در دستگاه ماهور كاملا فرح بخش و سرشار از شور زندگي هستند.آهنگ‌هاي اين دستگاه حال دلتان را خوب مي‌كنند و حسابي شما را سرحال مي‌آورند. پس اگر برخلاف دسته‌ي قبلي، موقع ناراحتي ترجيح مي‌دهيد سرحال شويد، به آهنگ‌هاي دستگاه ماهور گوش دهيد.
دستگاه نوا
اين دستگاه از لحاظ كوك شباهت زيادي به دستگاه شور دارد اما گردش هاي ملودي در ان تفاوت هاي اساسي با شور دارد. اين دستگاه حالتي عرفاني و بسيار عميق را در انسان بوجود مي آورد.
دستگاه راست پنجگاه
متاسفانه آهنگ‌هاي ساخته شده توسط اين دستگاه زياد نيست. دستگاه راست پنجگاه تقريبا شبيه دستگاه ماهور است. اما مانند دستگاه شور و نوا از لحاظ جمله بندي و فرود ها و نت هاي ايست و شاهد تفاوت هاي اساسي با همديگر دارند.
موسيقي مازندراني
بهترین آموزشگاه های موسیقی تهران
انتخاب این که کدام آموزشگاه موسیقی برای من یا فرزندم مناسب تر است در واقع کار آسانی نیست. معیارهای متعددی برای انتخاب برتری آموزشگاه موسیقی وجود دارند و باید ببینید که کدامیک برای شما مهم تر هستند؟ در این پست ما با توجه به تجارب شخصی خود و دوستانی که کلاس های متعددی شرکت کرده اند، با توجه به امتیازاتی که هنرآموزان به آموزشگاه های خود داده اند و سرچ های اینترنتی، سه تا از آموزشگاه های موسیقی را در تهران به شما معرفی می کنیم.
معیارهای انتخاب ما چه بوده؟