اصول ترانه نويسي براي آهنگ

۱۱ بازديد

دست كم گرفتن هنر ترانه سرايي و تمسخر نابخردانه آن معمولا از سوي كساني صورت مي گيرد كه عاشق و دلباخته نام و نشان از رهگذر هستند و چون دست كوتاهي براي چيدن اين ميوه دارند اصل ميوه را مردود مي شمارند.

دست كم گرفتن هنر ترانه سرايي و تمسخر نابخردانه آن معمولا از سوي كساني صورت مي گيرد كه عاشق و دلباخته نام و نشان از رهگذر هستند و چون دست كوتاهي براي چيدن اين ميوه دارند اصل ميوه را مردود مي شمارند. شاعران در انتخاب موضوع و حركت كلام براي پيدايش يك اثر براساس ذوق و قريحه خويش (به شرطي كه ذاتا شاعر باشند) آزادند، ولي در ترانه چنين آزادي وجود ندارد. محدوديتي همه جانبه حكمفرماست. محدوديت در چارچوب آهنگ ساخته شده محدوديت در بازگويي حالات آهنگ، محدوديت در به كارگيري كلمات هماهنگ بر حالات سكون و يا كشش آهنگ،محدوديت در توجه به صداي خواننده در چگونگي اداي كلمات و محدوديت در زمان پخش اثر كه در چه فصلي از سال و يا چه دوراني از روزگار است.

در مورد اخير شاهدي دارم. ترانه اي با نام «قسمت من ساخته شد » شروع آن چنين بود. «گرچه آسايش ندارم، از كسي خواهش ندارم، موج درياي وجودم، يك دم آرامش ندارم و الي آخر.»و از همين سطر اول مورد اعتراض آن زمان راديو قرار گرفت بدين بهانه كه گفتن اين مطالب اعتراض به وضع موجود است، شديدا عصباني شدم و كار به مقامات بالا كشيد. پس از قهر و آشتي زياد و رسيدگي به اين موضوع كه قصد من از عنوان چنين مطالبي چيست مقرر شد خودم شروع ترانه را بدين صورت عوض كنم. «سر به صحراها زدم من، بر جهاني پا زدم من» كه باز هم مورد قبول واقع نشد.

اين يك نمونه از محدوديت عجيب در امر ترانه سرايي بود. اين محدوديت ها اضافه بر شرايط لازم براي سرودن ترانه است. با توجه به اين احوال است كه بايد قبول كرد مشكل ترين نوع شعر فارسي ترانه است. شاعري هر اندازه چيره دست تا اين شرايط را ملحوظ نظر نسازد قادر به سرودن يك ترانه برمبناي خوب آن نيست تا چه رسد به عالي.

من شاعر را مي شناسم كه در كار شعر مقام روشني دارد ولي در سرودن ترانه با تمام كوشش كمترين توفيقي به دست نياورده است. زيرا شرايط گفته شده در كارشان نبوده است.

وقتي كه شاعر يا ترانه سرا حس شاعري يا ترانه سرايي اش آماده بيان احساسات بوسيله قلم مي باشد سريعا بايستي آنرا بر روي كاغذ پياده كند (چون اين زمان كوتاه است بايد قدر آن را دانست) و سپس نوشته هاي خود را ويرايش كرده و در قالب خاص (سبك) خود بيارايد.

در اين جا به چندين اصول مهم از قواعد و مباني ترانه سرايي اشاره مي كنم:
۱. پاكي قلم و رسايي نوشته ها در قالب ادبي.
۲. استفاده از آرايه تشبيه در موارد بسيار.
مانند: تگرگ و رگبار و خزون / زمين نداره جاذبه /كوتاهه سقف آسمون.
۳. رعايت كامل سكوت ملودي ها با ايجاد فواصل كوتاه.
مانند: حالا كه آسمونم، ابراش، زياده / روزاي ِ سختشم، خيلي، بي شماره
۴. تشريح كردن مصرع ها از حس زيبا شناسي.

از معروفترین ترانه های خوانده شده در آواز دشتی میتوان به موراد زیر اشاره کرد:

  • ای ایران ،آهنگساز: روح الله خالقی و شاعر: دکتر حسین گل گلاب
  • در قفس ،آهنگساز :ابوالحسن صبا هنر چیست؟
  • موسم گل ،آهنگساز :موسی معروفی و شاعر :وحید دستگردی با صدای قمرالملوک وزیری
  • کاروان ،آهنگساز :مرتضی محجوبی و شاعر :رهی معیری با صدای غلامحسین بنان
  • الهه ناز ،آهنگساز :اکبر محسنی و شاعر: کریم فکور با صدای غلامحسین بنان آموزش پیانو برای کودکان
  • خدا کنه که خوابم نبره ،آهنگساز :بزرگ لشگری و شاعر: جنتی عطایی با صدای مرضیه
  • دل ز دستم رفت و جان هم ،نوازندگان :حسین علیزاده و کیهان کلهر و شاعر:عطار نیشابوری با صدای محمدرضا شجریان
  • دانلود آهنگ های دشتی
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در رویا بلاگ ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.